Zima to trudny okres dla wielu zwierząt, szczególnie tych żyjących na zewnątrz, jak psy trzymane przy budach, w schroniskach czy kotów wolno żyjących, zwierząt bardzo młodych, starych czy chorych. Nasi domowi pupile również odczuwają zmianę zewnętrznych warunków środowiska i wymagają dodatkowej opieki z naszej strony.
Pamiętajmy, że w mroźne dni im silniejszy jest wiatr, wyższa wilgotność powietrza tym niższą temperaturę odczuwa organizm. Odczucie zimna dodatkowo potęgują deszcze, śnieg z deszczem ponieważ woda przewodzi ciepło 25 razy szybciej niż powietrze.
Naturalne bariery ochronne przed niskimi temperaturami
Organizmy stałocieplne poświęcają sporo energii na utrzymanie stałej temperatury swojego ciała. Znaczne odchylenia od temperatury ciała odpowiedniej dla danego gatunku, wieku zwierzęcia mogą skończyć się śmiercią. W celu jej zachowania musi być zachowana równowaga między produkcją a oddawaniem ciepła. W niskich temperaturach dochodzi do większej utraty ciepła przez promieniowanie, kondukcję, konwekcję oraz parowanie. W ograniczaniu strat ciepła istotną rolę odgrywa okrywa włosowa, grubość skóry, podskórnej tkanki tłuszczowej oraz masa mięśniowa.
Okrywa włosowa
Okrywa włosowa to pierwsza i najważniejsza warstwa izolacyjna organizmu chroniąca zwierzę przed niekorzystnymi warunkami środowiskowymi. Sierść psów, kotów zbudowana jest z kępek, których ilość jest zdeterminowana już w momencie narodzin. Ilość ich różni się w zależności od rasy i tak np. ras długowłosych jest ich 400-600 na 1 cm a u krótkowłosych 100-300 kępek. Sierść szczeniąt, kociąt w trakcie ich wzrostu ulega wymianie na charakterystyczną dla osobników dorosłych. Włos pochyla się i w zależności od rasy obrasta podszerstkiem tworząc szatę dwuwarstowową- dłuższe włosy okrywowe, które chronią przed wilgocią i uszkodzeniem oraz krótki, miękki podszerstek tworzący warstwę izolacyjno – termiczną. W okresie zimowym zwierzęta wymieniają okrywę włosową na dłuższą i gęściejszą. Długa i gruba szata dwuwarstowa posiada lepsze parametry izolacyjne niż krótka i pojedyncza. Najgorzej wypadają psy, koty pozbawione sierści. Zwierzęta regulują stopień izolacji termicznej sierści także poprzez storszenie włosa (podnoszenie, obniżanie lub przekręcanie). W ten sposób regulują grubość okrywy oraz ilość powietrza, która ją przenika i ogrzana tworzy coś jak poduszka cieplna.
Skóra
Skóra odgrywa istotna rolę w procesie termoregulacji zarówno chroni ciało przed zmianami temperatury zewnętrznej, zapobiega utracie ciepła przez organizm, ale także zapobiega przegrzaniu biorąc udział w rozprowadzaniu ciepła wewnętrznego wyprodukowanego na skutek działania mięśni. Funkcje termoregulacyjne zawdzięcza licznym naczyniom krwionośnym, które w wyniku skurczów mięśni mogą rozszerzać się lub zwężać. Przy niskich temperaturach naczynia ulegają obkurczaniu i do powierzchni skóry dopływa mniejsza ilość ciepłej krwi, krew przepływa wolniej pozwala to zminimalizować utratę ciepła. Przy dłużej trwającym procesie ograniczenia dopływu ciepłej, dobrze utlenionej krwi dochodzi do blednięcia i sinienia skóry. Skóra aby dobrze pełnić swoje funkcje powinna być odpowiednio gruba, zdrowa, prawidłowo odżywiona, nawodniona i elastyczna.
Podskórna tkanka tłuszczowa
Elementem mechanizmu termoregulacji jest również ilość podskórnej tkanki tłuszczowej. Tłuszcz to nie tylko rezerwa energii dla organizmu ale jest również trzykrotnie większą ochroną przed chłodem niż inne tkanki. Zwierzę powinno posiadać pewną optymalną dla ich wieku, rasy, wielkości ilość tkanki tłuszczowej jednak w okresie zimowym jej ilość ma prawo nieznacznie wzrosnąć. Trzeba pamiętać, że ta dodatkowa izolacja w postaci tkanki tłuszczowej będzie przydatna dla psów np. przebywających cały rok na dworze jednak u psiaków spędzających zimę w domowym ciepełku może prowadzić do otyłości.
Temperatura ciała regulowana jest przez ośrodkowy układ nerwowy, a właściwie przez podwzgórze. Obniżenie temperatury wywołuje reakcje behawioralne (poszukiwanie ciepła, zmniejszanie powierzchni ciała-kulenie się) i fizjologiczne (nastroszenie włosów, zwężenie naczyń obwodowych). Reakcje te mają na celu zachować ciepło przez przesunięcie krwi do centrum. Termogeneza drżeniowa i zwiększone tempo przemian metablicznych to następna próba podwyższenia temperatury. Kiedy te sposoby zawiodą, dochodzi do utraty ciepła i głęboka temperatura ciała obniża się.
Skutki wpływu niskich temperatur na zwierzęta
Obniżenie temperatury ciała u zwierząt niepodlegających hibernacji powoduje zwolnienie wszystkich prawidłowych procesów fizjologicznych i metabolicznych.
Hipotermia
Hipotermia to obniżenie temperatury ciała w przypadku psów poniżej 37,5°C u kotów poniżej 37,8°C . Podczas obniżania temperatury ciała bilans cieplny ustroju staje się ujemny. Utrata ciepła jest większa niż jego wytwarzanie i akumulacja. Hipotermia może powstać nawet przy całkowicie sprawnych mechanizmach termoregulacji, gdy ustrój narażony na zimno pozostaje w warunkach uniemożliwiających świadomą obronę. Obniżenie temperatury ciała może też nastąpić z przyczyn wewnątrzustrojowych, jako skutek niewydolności mechanizmów biorących udział w termoregulacji. Działania systemu termoregulacyjnego może być zaburzone czterema mechanizmami: metabolicznym, obwodowym, miejscowym i farmakologicznym.
Czynniki sprzyjające wystąpieniu hipotermii u zwierzęcia
Czynniki, które obniżają produkcję ciepła lub zwiększają jego stratę predysponują do wystąpienia hipotermii. Czynnikami obniżającymi produkcę ciepła są brak odopwiednio rozwiniętych ośrodków termoregulacji w okresie noworodkowym, urazy, brak ruchu, narkoza, choroby serca, upośledzona ośrodkowa termoregulacja, zaburzenia endokrynologiczne (niedoczynność tarczycy, niedoczynność kory nadnerczy, hipoglikemia, niedoczynność przysadki) i zaburzenia nerwowo- mięśniowe. Czynniki predysponujące do zwiększenia utraty ciepła to urazy, oparzenia, brak ruchu, działanie czynników środowiskowych, narkoza, zabiegi chirurgiczne, kontakt z zimnymi powierzchniami i wpływ czynników chemicznych (np. alkohol, glikol etylenowy, fenotiazyna).(R.S.Walton)
Pamiętajmy, że samochody mają tendencję do zatrzymywania zimna, zimą są jak lodówka, która może szybko schłodzić pozostawionego w nim psa i wywołać hipotermię.
Wiele psów kocha zimno inne są bardziej narażone na ryzyko hipotermii. Należy jednak pamiętać, że wszystkie psy nawet rasy jak syberyjski husky, czy alaskan malamut mogą cierpieć z powodu hipotermii, odmrożeń, popękanych naczyń czy stresu z powodu zostawienia ich na zimnie.
Predysponowane do hipotermii są psy młode oraz starsze z uwagi na mniej sprawne mechanizmy termoregulacyjne. Psy z krótką sierścią, krótkimi nogami mają mniejsze możliwości izolacyjne i tracą więcej ciepła przy niskich temperaturach. Zwierzęta z nadwagą mają mniej mięśni, które produkują ciepło, ponadto ich serca trudniej pompują krew, aby ją rozprowadzić po całym organizmie co umożliwia utrzymanie temperatury. Psy z nadwagą są również narażone na siedzący tryb życia a to ruch sprzyja utrzymaniu prawidłowej temperatury ciała podczas zimna. Wspomniane wyżej problemy zdrowotne mogą sprzyjać rozwojowi hipotermii. Problemy ze stawami, urazy mogą podobnie jak nadwaga obniżyć aktywność zwierzęcia. Niedożywione zwierzęta będą mniej magazynować glikogen co naraża je na wystąpienie hipoglikemii i hipotermii.
Objawy kliniczne hipotermii
U zwierząt z hipotermią mogą występować różnego rodzaju objawy kliniczne w zależności od stopnie i długości trwania. Typowym objawem jest utrata świadomości, słabe tętno lub jego brak, wolna lub niewykrywalna akcja serca, sztywność mięśni, powierzchowne i zwolnione oddychanie, odgłosy w jamie brzusznej mogą być osłabione lub ich brak. W łagodnych przypadkach obserwujemy drżenia, ale gdy temperatura spada poniżej <31°C nie występują. Prawidłowe czynności mózgowe ulegają osłabieniu przy temperaturze poniżej <32°C , niemiarowości serca występują <30°C , odruchy obwodowe przestają występować przy temperaturze <27°C a przy temperaturze <26°C u psów nie występują odruchy źrenicowe na światło i dochodzi do utraty przytomności.
Postępowanie ze zwierzęciem przy hipotermii
Kiedy temperatura w odbycie spada do 27,8°C psy i koty tracą zdolność przywrócenia temperatury ciała do wartości prawidłowych ale dzięki udzielonej pomocy mają szansę przeżyć. Rozległość uszkodzeń tkanek ciała zależy od aktualnej temperatury ciała i czasu trwania warunków obniżonej temperatury. Warunki łagodnej hipotermii(30-32°C) zwierzęta mogą przetrwać przez 24-36 godzin jednak maksymalny czas przeżycie od poważnej hipotermii (<15°C) wynosi tylko 6 godzin. Zwierzę przy łagodnej hipotermii (>36°C) przenosimy do ciepłego miejsca w domu jeśli nie ma w pobliżu to przynajmniej jakiegoś miejsca osłoniętego od wiatru i deszczu, jeśli zwierzę jest mokre osuszamy je, owijamy suchym kocem. Najlepiej jeśli mamy koc ratunkowy termoizolacyjny. Nigdy nie nacieramy śniegiem ani alkoholem. Przy hipotermii 32-36°C dodatkowo stosujemy butelkę z ciepłą wodą (między butelką a skórą musi być ręcznik aby uniknąć poparzeń), jeśli mamy to wykorzystujemy suszarkę do włosów czy matę grzewczą, termofor, w lecznicach inkubator (uważamy aby nie wywołać poparzeń i zmieniamy bok z jednej strony na druga co 2 godziny), możemy również zanurzyć zwierzę w ciepłej kąpieli wodnej. Jeśli zwierze jest świadome i wykazuje odruch połykania podajemy ciepłą wodę z miodem, cukrem przy podejrzeniu wystąpienia hipoglikemii. Jeśli hipotermia sięga <32°C to wymagana jest aktywne ogrzewanie ośrodkowe do którego niezbędny jest specjalistyczny sprzęt i urządzenia więc zwierzę musi dotrzeć do lecznicy. Jeśli nie wyczuwamy tętna, bicia serca przystępujemy do RKO. Należy pamiętać, że niskie temperatury umożliwiają przetrwanie nawet po dłuższym okresie niedotlenienia więc nie należy się poddawać w prowadzeniu RKO, ocieplaniu i natychmiast starać się dostarczyć zwierzę do lekarza.
Zachęcam wszystkich opiekunów zwierząt do uczestnictwa w warsztatach pierwszej pomocy. Natomiast osoby zajmujące się zwodowo opieką nad zwierzętami do uczestnicstwa w kursach Petsitter, które odbywają się w całej Polsce. Warto posiadać umiejętność udzielania pierwszej pomocy zarówno ludziom jak i zwierzętom.
Odmrożenia
Odmrożenia (martwica z niedokrwienia) występują w następstwie kontaktu z zimnym otoczeniem, kiedy temperatura ciała spada poniżej 34°C, w następstwie zamrożenia jakiejkolwiek powierzchni ciała w wyniku kontaktu z zimnym płynem, szkłem albo metalem (uwaga na obroże, metalowe elementy przy obrożach, szelkach). Narażenie na zimno powoduje uszkodzenia tkanek powierzchownych, wtórnie do zaburzeń przepływu krwi poprzez naczynia krwionośne o małej powierzchni. Do odmrożeń predysponowane są zwierzęta młode, stare, źle odżywione, ze słabą lub brakiem okrywy włosowej. Najbardziej narażona na odmrożenia są uszy, ogon, narządy płciowe zewnętrzne, a także opuszki palców.
W wyniku odmrożenia zwierzę ma bladą, zimną skórę, może być w miejscu odmrożenia odczuwalna nadwrażliwość, może być widoczna sinica. Dalej w wyniku odmarzania tkanki stają się przekrwione, zwierzę może odczuwać ból, może być widoczna opuchlizna związana z obrzękiem. W wyniku przewlekłego procesu tkanki mogą się obkurczać, dochodzić do ich odbarwienia a po 20-30 dniach później może wystąpić wyłysienie a tkanki objęte martwicą zaczynają ulegać odwarstwieniu.
Nasz pupil w zimie – domowe ciepełko i mrozik na spacerkach
Mieszkanie przyjazne zwierzętom
Podczas zimy spędzamy najczęściej więcej czasu w domowym zaciszu. Wielu z nas odkręca kaloryfery, grzeje w kominkach i szczelnie zamyka okna a czasem jeszcze wskakuje pod koc. W domach zimą najczęściej temperatura oscyluje między 18-25°C, a szczelne okna powodują znaczny spadek wilgotności powietrza – jak w takich warunkach czują się nasze zwierzaki? Niska wilgotność i ciepło mogą powodować problemy z oczami, skórą czy drogami oddechowymi zwłaszcza u naszych zwierzęcych alergików. Takie warunki sprzyjają rozwojowi i rozprzestrzenianiu się kurzu, pyłków, roztoczy, grzybów i pleśni. Suche powietrze ma również niekorzystny wpływ na skórę – w wyniku zachwiania równowagi hydrolipidowej dochodzi do jej przesuszania i większego łuszczenia się naskórka. Zwierzęta trzymane w ciepłych warunkach mają też problem z podjęciem decyzji „ zmieniać futro czy nie zmieniać” ponieważ ich organizm otrzymuje sprzeczne informacje z zewnątrz – w domu ciepło, na zewnątrz mróz.
Postarajmy się zapobiec tym problemom utrzymując w domu warunki bardziej przyjazne dla naszych zwierząt, niech wilgotność powietrza oscyluje w granicach 40-60% a temperatura nie przekracza 22 °C, w nocy nawet 18 °C. W celu poprawienie wilgotności stosujmy nawilżacze powietrza. Pamiętajmy też o tym aby legowiska zwierząt znajdowały się z dala od przeciągów, najlepiej sprawdzić czy czujemy powiew powietrza ustawiając w miejscu legowiska lekko nawilżoną dłoń. Bardzo dobrym rozwiązaniem są materiałowe budy, zabezpieczają miejsce spoczynku zwierząt przed przeciągami, zwierzę swoim własnym ciepłem nagrzewa dodatkowo wnętrze budy ponadto w takiej budzie czuje się bezpiecznie.
Należy również pamiętać, że dla naszych zwierząt szczególnie niebezpieczne są duże różnice temperatur. Nie ma nic gorszego niż wyprowadzenie naszego zwierzaka z cieplutkiego domku, spod kocyka na siarczysty mróz. Pamiętajmy o tym aby stopniowo przyzwyczaić psa do przebywania w zimnie, stopniowo wydłużając spacery. Spacery muszą być połączone z aktywnością fizyczną.
Zdrowie
Omawiając czynniki predysponujące do hipotermii wspomniałam, żę w grupie zagrożonych są zwierzęta z różnymi problemami zdrowotnymi dlatego zapytajcie lekarza weterynarii opiekującego się waszym pupilem jakie środki zapobiegawcze należy dodatkowo przedsięwziąć, czy np. wasz pies powinien otrzymywać w tym okresie suplementy, jak długo może przebywać na zimnie, jaka forma aktywności jest zalecana…
Oczywiście obowiązkowo należy wykonać wszystkie niezbędne szczepienia profilaktyczne.
Odpowiednia dieta
Pamiętajmy również o odpowiednio dobranej diecie uwzględniającej gatunek, wiek , stan zdrowia, stan fizjologiczny, predyspozycje rasowe, cechy osobnicze, oraz aktywność fizyczną , środowisko życia, oraz panujące warunki pogodowe. Określenie właściwego dawkowania nie jest takie łatwe ponieważ zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze nie jest proporcjonalne do rozmiarów psa czy kota. U psów aktywnych ocena typu wysiłku i czasu jego trwania ma bardzo duże znaczenia dla ustalenia prawidłowego źródła głównych komponentów energetycznych diety.
K.Gryglewska foto Project-on
Dobre jakościowo i odpowiednio zbilansowane pożywienie poprawia odporność organizmu, która w zimie jest zwierzętom szczególnie potrzebna ponadto wpływa na długość życia naszego pupila i poprawia jego ogólną sprawność życiową. Pamiętajmy, że nigdy nie powinno się podawać pokarmu zimnego ani gorącego, najlepiej aby był w temperaturze pokojowej albo ciała. Nie należy karmić psa dwie godziny przed wysiłkiem oraz pół godziny po. Odpowiednio dobierając pory karmienia, wielkość posiłków możemy modulować termoregulację i skuteczniej wykorzystywać właściwości odżywcze i regeneracyjne podawanego pokarmu. Zdecydowanie lepiej jest podawać kilka razy dziennie mniejsze ciepłe posiłki niż jeden czy dwa razy dziennie. Karmiąc zwierzęta żyjące na zewnątrz musimy pamiętać, że mokre karmy jeśli nie zostaną natychmiast zjedzone to zamarzną i będą niedostępne do spożycia w takiej sytuacji należy rozważyć podawanie suchej karmy.
Nie da się przeżyć bez wody
Woda jest elementem niezbędnym do przeprowadzenia niemal wszystkich życiowych funkcji organizmu zwierzęcia. Jest źródłem i podstawą życia. W okresie zimy wody może brakować głównie zwierzętom przebywającym na zewnątrz, ponieważ w mroźne dni woda w misce szybko zamarza i staje się dla nich niedostępna. W niskich temperaturach dochodzi do zwiększonej utraty wody na skutek oddawanie ciepła z parą wodną podczas oddychania.
W celu zapobieganiu zamarzaniu wody należy stosować głębokie i szerokie miski plastikowe a nie metalowe. Nie należy miski z wodą stawiać do budy ponieważ jeśli woda się rozleje to zamarznie i będzie wychładzać zwierzę.
Można także stosować miski elektryczne trzeba jednak pamiętać aby uzupełniać ilość wody ponieważ będzie ona bardziej wyparowywać, można w takiej misce podać też mokrą karmę, ale jeśli nie zostania w miarę szybko zjedzona ulegnie wysuszeniu.
Innym rodzajem misek, które można wykorzystać są miski dla ptaków, które utrzymują odpowiednią temperaturę wykorzystując energię słoneczną (Pet Solar Sipper ).
Do ocieplenia zarówno miejsca spoczynku zwierzęcia czy też wody można wykorzystać dyski (SnuggleSafe) wielkości frisbee, które nagrzewa się w kuchence mikrofalowej w ciągu kilku minut i utrzymują ciepło w normalnych warunkach nawet 12 godzin w niskich temperaturach około 2-3 godziny dlatego dobrze jest mieć dwa takie dyski i je wymieniać. Można taki dysk włożyć pod miskę.
Szukając miejsca na miski z jedzeniem czy wodą dobrze jest sprawdzić czy gdzieś w pobliżu nie przebiegają rury grzewcze i postawić miski właśnie w tym miejscu pozwoli to wykorzystać ciepło oddawane przez rury do ogrzania misek i ich zawartości.
Pielęgnacja psich łap
Psie łapy są w okresie zimowym narażone nie tylko na odmrożenia, ale także na uszkodzenia związane z chodzeniem po lodzie, czy podrażnienia w wyniku kontaktu łap z solą a czasem chlorkiem wapnia, którymi posypuje się chodniki i ulice. Psy mają nie tylko podrażnione łapy, ale czasem w wyniku wylizywania łap zjadają szkodliwe substancje i dochodzi do zatruć, dlatego po każdym spacerze koniecznie trzeba łapy opłukać ciepła wodą z dodatkiem środków pielęgnacyjnych, które nawilżą skórą, złagodzą stany zapalne. (najlepiej poradzić się lekarza weterynarii, który zna twojego psa/kota, wie czy jest alergikiem, czy ma skłonności do zapalań międzypalcowych..) .
U wielu psów podczas spacerów zbiera się na włosach między opuszkami śnieg, tworząc lodowe kulki, które działają na psią łapę, jak odciski i bardzo utrudniają poruszanie się. Dobrze jest na tyle na ile to możliwe powycinać sierść między opuszkami przy pomocy nożyczek z zaokrąglonymi końcówkami (nie ma ryzyka, że dźgniemy psa ostrymi końcami nożyczek jeśli nagle ruszy łapą).
Podrażnieniom w wyniku działania soli, chlorku wapnia oraz powstawaniu lodowych kul między opuszkami możemy zapobiegać smarując łapy preparatami natłuszczającymi, traktując sprayami ochronnymi.. jest ich wiele na rynku.
Najlepszym rozwiązaniem jest przyzwyczajenie psa do zakładania i noszenia skarpetek i butów. Pracę nad dotykaniem łap, zakładaniem na nie opatrunków, butów, oraz przyzwyczajeniem do różnych zabiegów pielęgnacyjnych najlepiej zacząć już w wieku szczenięcym. Jeśli nie wiesz jak przeprowadzić taki trening skontaktuj się behawiorystą, zoopsychologiem czy instruktorem szkolenia stosującym metody pozytywne w swojej pracy ze zwierzętami.
Buty muszą być odpowiednio dopasowane, wytrzymałe, mieć wygodne zapięcie, oraz antypoślizgową podeszwę. Mój pies od ponad 4 lat ma takie buciki, jest to wersja letnia butów firmy Ruffwear jednak na potrzeby poruszania się mojej Cherie w mieście i codzienny dwugodzinny spacer sprawdzają się. Pamiętajmy o założeniu skarpetek aby nie obetrzeć psiej łapy oraz korekcji pazurów.
Tak wygląda wersje zimowa tych butów.
Podczas spacerów musimy zwracać uwagę czy nasz pies nie liże podejrzanych środków. Wielu kierowców stosuje środki przeciwko zamarzaniu do płynów do chłodnic, hamulców.. mają ona słodkawy smak, który kusi zwierzęta. Zawierają one glikol etylenowy, którego dawka letalna wynosi dla psa 4,4 ml/kg masy ciała, a dla kota 1,5 ml/kg masy ciałą. Glikol etylenowy jest bardzo szybko wchłaniany z przewodu pokarmowego, u psów maksymalne stężenie we krwi występuje w ciągu 3 godzin po spożyciu. Głównymi czynnikami toksycznymi w zatruciu glikolem etylenowym są jego metabolity. Kwas glioksalowy jest bardzo nefrotoksyczny i powoduje kwasicę. Objawy kliniczne uzależnione są przede wszystkim od czasu jaki upłynął od spożycia glikolu. Pierwsze pojawiają się niemal natychmiastowo i mogą przypominać zatrucie alkoholowe (etanolem). Wymioty spowodowane podrażnieniem przewodu pokarmowego, a także wzmożone pragnienie, wielomocz oraz objawy ze strony OUN (ataksja, konwulsje, otępienie). Później mogą dołączyć się objawy ze strony układu krążenia i oddechowego, tj. przyspieszony oddech, tachykardia, obrzęk płuc, przekrwienie i zastój krwi. Po około 12 godzinach u psów może nastąpić przejściowa poprawa. Jeśli podejrzewacie, że wasze zwierzę spożyło trujący środek natychmiast udajcie się po pomoc do lekarza weterynarii.
Dbanie o okrywę włosową
W okresie zimowym większość psów wymienia sierść na gęściejsze i bardziej chroniące przed zimnem, jednak aby spełniało ono swoją rolę musi być odpowiednio pielęgnowane, utrzymane w czystości, suche. Należy zwierzę regularnie czesać, szczotkować aby było napowietrzone wówczas utrzymuje swoje właściwości izolacyjny. Sierść z kołtunami, dredami nie będzie dobrym izolatorem tylko dobrym siedliskiem dla pasożytów, bakterii i drożdżaków, dodatkowo łatwo będzie namakać i wręcz predysponować do wychładzania organizmu.
Czesanie, szczotkowanie poprawia również ukrwienie skóry, wzmacnia cebulki włosowe.Ponadto czesząc usuwamy martwy naskórek a zarazem rozprowadzamy po całej długości sierści naturalne sebum, które ma właściwości ochronne przed niekorzystnymi czynnikami środowiskowymi.
Na okres zimy nie należy zbyt krótko obcinać psów, które takich zabiegów wymagają.
Należy też po spacerze oczyścić sierść z brudu, soli najlepiej przy pomocy odpowiednio dobranych szamponów, które nie będą wysuszały skóry i w zależności od potrzeb będą działały bakteriobójczo i grzybobójczo.
Psie ubranka, szelki i obroże – podążać za modą czy wygodą ?
Bardzo skutecznym sposobem utrzymania ciepła oraz ochrony przed niesprzyjającymi warunkami pogodowymi są odpowiednie ubrania dla psów. Szczególnie przydatne są dla piesków, które nie mają odpowiedniej okrywy włosowej. Niestety wielu opiekunów zwłaszcza małych piesków kupując ubranka zwraca uwagę na ich oryginalny wygląd, kolorystykę a nie funkcjonalność.
Pamiętajmy, że zwierzęta komunikują się ze sobą za pomocą śladów zapachowych, dźwięków oraz mowy ciała i nieodpowiednie ubranka np. z kapturami, śmiesznymi dodatkami mogą zaburzać komunikację poprzez mowę ciała. Zakryte uszy, ogon mogą spowodować duże zamieszanie w psiej rozmowie, które może się czasem skończyć dużą psią awanturą.
Kupujmy płaszcze ochronne, które będą funkcjonalne i nie będą ograniczały ruchów zwierzęcia. (http://www.weatherbeeta.co.uk/products/dog-coats, http://www.hurtta.com/ )
Zarówno psie ubranka jak szelki, obroże czy kagańce nie mogą mieś metalowych elementów, ponieważ będą powodować odmrożenia skóry w miejscu ich przylegania. Natomiast plastikowe zapięcia powinny być odpowiednio osłonięte materiałem aby nie ocierały skóry.
Na rynku mamy wiele kolorowych obróżek, szeleczek ale niestety wiele z nich nie nadaje się do użytku. Jeśli pies nosi obrożę powinna ona być jak najszersza aby nie powodowała licznych uszkodzeń w tym kręgosłupa, tarczycy..
Osobiście preferuję szelki ale one również muszą być odpowiedniej jakości i budowy, nie powinny być z materiałów, które będą szorstkie i będą ocierały skórę, wygodne do zakładania, nie mogą wbijać się pod pachy zwierzęcia gdzie znajdują się sploty nerwowe, naczynia krwionośne czy węzły chłonne, muszą być odpowiednich rozmiarów aby nie ograniczać ruchów klatki piersiowej. Moimi ulubionymi szelkami są szelki firmy Hurtta.
Pamiętajcie, że obroża, szelki i smycz służą zapewnieniu bezpieczeństwa zwierzęciu i komunikacji nas z psem a nie zniewoleniu go. Wśród opiekunów są zdania podzielone co do tego co jest lepsze dla psów obroża czy szelki, ale wszyscy powinniśmy być zgodni, że należy nauczyć psiaka chodzenia na luźnej smyczy i podstawowych komend aby spacer był wspólną przyjemnością zarówno dla psa jak i opiekuna.
W związku z tym, że w okresie zimowym szybko zapada zmrok warto zaopatrzyć się w obrożę, szelki, czy ubranko z odblaskiem, czy nawet dokupić kamizelkę odblaskową dla psiaka aby był widoczny nocą. Obowiązkowo każdy pies powinien być oznakowany czipem, wpisany do bazy a przy obroży powinna być adresówka lub informacja o zaczipowaniu.
Jeśli pies musi nosić kaganiec to zwłaszcza zimą nie może on być metalowy ani nie może to być kaganiec weterynaryjny utrudniający oddychanie. Najlepszym kagańcem aktualnie na rynku myślę, że jest kaganiec fizjologiczny Baskerville Ultra Muzzle.
Kaganiec ten jest tak zaprojektowany tak, aby maksymalnie zwiększyć komfort i bezpieczeństwo psa. Wykonany jest z elastycznego, ale wyjątkowo mocnego i trwałego materiału a system zapięć jaki został stworzony sprawia, że zawsze pozostają one na swoim miejscu. Neoprenowa wyściółka kagańca dodatkowo zwiększa komfort psa i chroni go przed otarciami kufy.
Zwierzęta spędzające zimę na zewnątrz-pomóżmy im przeżyć
Niestety nie wszystkie psy mają tyle szczęścia aby mieszkać w ciepłym domu. Wielu ludzi trzyma psy przez cały rok na zewnątrz, wiele psów znajduje się w schroniskach gdzie spędzają czas w kojcach wystawione na trudne warunki atmosferyczne. Jeśli chodzi o koty to w Polsce mamy wiele kotów wolno żyjących, dla których okres zimowy jest również szczególnie trudny. Możemy im pomóc przetrwać ten trudny czas.
Odpowiednie budy dla psów i domki dla kotów
Psy spędzające zimę na dworze powinny mieć odpowiednie schronienie w postaci budy. Buda powinna być ustawiona w odpowiednim miejscu, najlepiej jeśli jest wstawiona do pomieszczenia jak garaż, czy chociaż zadaszony kojec dodatkowo osłonięty od wiatru i deszczu. Jeśli buda stoi przy domu powinna być tak ustawiona aby latem padał na nią cień a zimą słońce ją ogrzewało. Wejście do budy powinno byś odpowiedniej wielkości (zbyt duże prowadzą do strat ciepła) i kierować się na stronę, z której nie wieje wiatr, dobrze jest założyć zimą dodatkowe, odpowiednie drzwiczki/kurtynę. Buda powinna być odpowiednio ocieplona ( najlepiej np. 5cm grubości styropian), powinna stać na podwyższeniu aby nie kontaktowała się z podłożem co uchroni ją przed nasiąkaniem wilgocią i będzie stanowiło dodatkową izolację, ściany budy powinny być wykonane z dobrze impregnowanego drewna, dach budy powinien być skośny aby nie zalegał na nim śnieg i otwierany aby można było łatwo budę posprzątać, zdezynfekować, zastosować preparaty przeciwpchelne. Bardzo dobrze jeśli przed budą jest dodatkowo podest, który wstępnie oczyszcza łapy przed wejściem do budy a latem może służyć jako legowisko. Buda powinna być wielkością dopasowana do gabarytów psa, który w niej będzie mieszkać. Pies musi w budzie mieć możliwość się wygodnie położyć, obrócić ale nie może być też za duża ponieważ utrudni to ogrzanie jej wnętrza ciepłem wytwarzanym przez samego psa.
Wnętrze budy najlepiej wyłożyć świeżą, suchą słomą, siano jest gorsze z uwagi na możliwość pleśnienia, natomiast wszelkiego rodzaju materiały, koce, kołdry będą łatwo nasiąkać wilgocią, zamarzać i zamiast ogrzewać psa będą go wyziębiać. Przy panujących mrozach, wiatrach i spadku temperatury poniżej -12°C należy niezwłocznie zapewnić psu cieplejsze miejsce.
O trzymaniu psów na łańcuchu nawet nie będę pisać jest to niehumanitarne i mam nadzieję, że zostanie objęte zakazem.
Należy pamiętać, że psy powinny być wyprowadzane na spacery.
Wolno żyjące koty
W Polsce mamy bardzo dużo wolno żyjących kotów im również powinniśmy starać się pomagać podając odpowiednie posiłki, wodę oraz stawiając budki. Budki można wykonać nawet samemu np. wstawiając do plastikowego pojemnika kolejny mniejszy pojemnik styropianowy i na dno wrzucić podobnie jak w budach dla psów siano.
Jeśli jest taka możliwość otwórzmy kotom okna do pomieszczeń np. piwnicznych. Pamiętajmy jednak aby robić to za zgodą wszystkich mieszkańców budynku. Zadbajmy o to aby koty jeśli pozwalają się dotykać zaszczepić przede wszystkim przeciwko wściekliźnie, odrobaczyć, odpchlić i regularnie sprzątać miski. Zadbane koty w piwnicy i czyste miejsce ich pobytu będą wywoływać mniej kontrowersji co do wpuszczania ich zimą do pomieszczeń. Jeśli wśród mieszkańców znajdą się osoby wrogo nastawione to trzeba mieć świadomość, że koty może spotkać z ich strony wiele przykrości od pobić po otrucia. Niestety miewam w swojej praktyce kocie ofiary takich „miłośników” zwierząt. Warto wówczas zastanowić się czy wpuszczać koty czy nie lepiej zbudować im domki w jakimś bezpiecznym, spokojnym miejscu.
Uwaga !! Zanim ruszysz w drogę zajrzyj pod maskę samochodu, uderz w nadkole. Upewnij się czy kot nie schował się przed zimnem. Daj mu szansę na ucieczkę.
Moi drodzy pomagajcie zwierzakom w tym trudnym okresie. Cieszmy się wspólnie urokami zimy. Trzymajcie się ciepło .
Bibliografia:
https://www.utahhumane.org/our-programs/investigation/cold-weather-care-dogs
http://www.neighborhoodcats.org/HOW_TO_PREVENTING_WATER_FROM_FREEZING
http://www.sccmo.org/DocumentCenter/View/1507
Intensywna Terapia Psów i Kotów. Wayne. E.Wingfield
Stany nagłe małych zwierząt. Singe J. Plunkett
Zapotrzebowanie energetyczne zimą . dr nauk wet. Sybilla Berwid-Wójtowicz (Dog&sport)
Zdjęcia: Katarzyna Gryglewska, internet
Nie wyrażam zgody na kopiowanie i wykorzystywanie na innych serwisach lub stronach internetowych zdjęć i treści mojego autorstwa. Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U.Nr 24,poz.83), jakiekolwiek korzystanie z treści oraz zdjęć tego bloga (kopiowanie, drukowanie, rozpowszechnianie) bez pisemnej zgody właściciela jest zabronione.
Katarzyna Gryglewska