Udar cieplny to stan zagrażający życiu, jest skutkiem przegrzania organizmu. Organizm utrzymuje stałą temperaturę dzięki wielu mechanizmom regulacyjnym jak rozszerzenie naczyń skórnych, zwiększone pocenie się czy zianie u psów. Jednak możliwości te są ograniczone zwłaszcza kiedy klimat jest gorący i wilgotny lub kiedy zwierzę przebywa zbyt długo zamknięte w gorącym pomieszczeniu np. samochodzie podczas upałów. Udar cieplny może wystąpić w związku ze zwiększoną szybkością metabolizmu, jak np. hipertermii złośliwej, która może pojawić się wtórnie do innych chorób. Udar cieplny może także wystąpić u zwierząt z dysfunkcją oddechową lub nieprawidłową budową układu oddechowego lub w sytuacji ze zmniejszoną możliwością oddawania ciepła przez przewodzenie np. zwierzęta nadmiernie otłuszczone albo duża wilgotność powietrza. Bardzo groźne dla zwierząt są pierwsze dni upałów wczesnym latem, niektóre zwierzęta potrzebują około 20 do 60 dni na aklimatyzację.
Predysponowane do wystąpienia udaru cieplnego są rasy brachycefaliczne psów, zwierzęta chore na choroby układu krążeniowo-oddechowego, otyłe, ciemno umaszczone, zwierzęta starsze, bardzo młode.
Objawy udaru cieplnego
Objawy udaru cieplnego pojawiają się nagle i może on mieć od razu ostry przebieg :
- temperatura ciała wzrasta powyżej 41 `C
- gwałtowne ziajanie i ślinotok
- pobudzenie
- przyśpieszone tętno
- tachykardia
- płytki nieregularny oddech
- suche, przekrwione błony śluzowe, ciemny kolor dziąseł i języka
jeśli wystąpi rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe widoczne są:
- wybroczyny
- krwioplucie
- fusowate wymioty i stolce z krwią
- chwiejny chód
dalsze pogorszenie stanu pacjenta objawia się:
- szarością błon śluzowych
- słabym tętnem
- wymiotami, biegunką
- zaburzeniem świadomości, otępieniem może dojść do utraty przytomności
- drgawkami, śpiączką
- zatrzymaniem krążenia i śmiercią
Udar słoneczny
Udar słoneczny jest odmianą udaru cieplnego.
Pojawia się, gdy zwierzę poddane jest przez długi czas bezpośrednio działaniu silnych promieni słonecznych. Najbardziej przegrzewa się głowa, dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i następuje bardzo silny dopływ krwi do tej części ciała. Przy udarze słonecznym dochodzi do uszkodzenia przede wszystkim systemu nerwowego. Udar cieplny i udar słoneczny jest często porównywany przez lekarzy jednak skutki udaru słonecznego są znacznie poważniejsze. UWAGA ! Objawy udaru słonecznego mogą pojawić się nawet kilka godzin po zejściu ze słońca.
Objawy udaru słonecznego
- ogólna słabość,
- ociężałość,
- mdłości, wymioty,
- zawroty głowy,
- krwotok z nosa
- zimna skóra, dreszcze,
- podwyższenie temperatury,
- zaburzenia rytmu serca,
- omdlenie
Wszystkie te symptomy stopniowo narastają i jeśli nie podejmie się żadnych działań, zwierzę z osłabionym sercem, starsze czy bardzo młode mogą umrzeć.
Udar cieplny i słoneczny – pierwsza pomoc
Gdy zauważymy u zwierzęcia oznaki udaru cieplnego (czy też słonecznego) należy :
- wezwać pomoc 997 policja , 986 straż miejska , 112 numer alarmowy jeśli w mieście jest pogotowie dla zwierząt warto znać numer
Niezbędna pomoc, jakiej możemy udzielić do czasu przybycia pogotowia to:
- jeśli zwierzę przebywa zamknięte to mamy pełne prawo np. wybić szybę w samochodzie ponieważ ratujemy dobro ważniejsze niż mienie : życie zwierzęcia
- przeprowadzamy lub przenosimy chore zwierzę do zacienionego przewiewnego miejsca, dobrze wentylowanego pomieszczenia
- układamy w pozycji leżącej, sprawdzamy błony śluzowe zwierzęcia
– jeśli są zaczerwienione głowa powinna znajdować się wyżej
– jeśli są blade błony śluzowe to staramy się aby głowa leżała niżej niż tułów
- STOPNIOWO ochładzamy ciało zwierzęcia np. zawijając całe w zimny ręcznik łącznie z głową, możemy polać zimną wodą
UWAGA!!!!
NIE OKŁADAMY LODEM, UNIKAMY BARDZO ZIMNYCH KĄPIELI MOŻE TO DOPROWADZIĆ DO ROZSIANEGO WYKRZEPIANIA WEWNĄTRZNACZYNIOWEGO. TEMPERATURA CIAŁA MUSI BYĆ OBNIŻANA STOPNIOWO.
- oczyszczamy pysk ze śliny i podajemy do picia chłodną wodę często, ale w niewielkich porcjach
NIEZWŁOCZNIE PRZYNOSIMY ZWIERZĘ DO LECZNICY DLA ZWIERZĄT.
Jak uniknąć udaru cieplnego?
- staramy się ograniczać aktywność fizyczną zwierzęcia w godzinach najwyższych temperatur, wychodzimy na spacery wcześnie rano i wieczorem kiedy jest najchłodniej
- NIGDY NIE POZOSTAWIAMY ZWIERZĘCIA SAMEGO W SAMOCHODZIE
- Dajemy zwierzęciu możliwość przebywania w zacienionych miejscach musimy zapewnić zwierzęciu odpowiednią ilość wody
- pozwólmy zwierzęciu kąpać się w jeziorach czy innych zbiornikach wodnych, na ogrodach, wybiegach dobrze jest postawić basen z wodą, może to być nawet plastikowa piaskownica dla dzieci wypełniona wodą
- szczególnie zwracać uwagę na zwierzęta predysponowane do udaru: stare , bardzo młode, chore, wybrane rasy
Uprzejmie dziękuję za zrobienie zdjęć i ulotek informacyjnych do tego wpisu firmie Project-on oraz Herce, która podczas zdjęć nie doznała udaru cieplnego ani nie była trzymana w zamkniętym i przegrzanym samochodzie.
Nie wyrażam zgody na kopiowanie i wykorzystywanie na innych serwisach lub stronach internetowych zdjęć i treści mojego autorstwa. Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U.Nr 24,poz.83), jakiekolwiek korzystanie z treści oraz zdjęć tego bloga (kopiowanie, drukowanie, rozpowszechnianie) bez pisemnej zgody właściciela jest zabronione.
Katarzyna Gryglewska